Phật Giáo Sử - Toại Khanh

Người muốn tu mà không học thì không xong. Nhưng chỉ học giáo lý mà không màng gì đến lịch sử truyền thừa của Phật giáo qua các thời kỳ và xứ sở thì hình như cũng có chút bất cập. Ta khó mà yên lòng khi không biết từ lúc nào và bằng cách nào lời dạy nguyên thủy của đức Thế Tôn từ Ấn Độ 26 thế kỷ trước đến được với mình bây giờ.

Bên trên lịch sử luôn phảng phất bóng ma ám ảnh của các huyền sử, dã sử và những thêm bớt có chủ ý của người đời sau. Trách nhiệm của người đọc sử là giải thiêng, giải ảo và tháo gỡ khỏi bức tranh lịch sử những gì không thuộc về nó, bằng một tâm cảm khách quan trung thực đứng ngoài mọi định kiến, mọi ám ảnh của tình riêng cùng các định kiến chính trị, tôn giáo. Sự tình ra sao thì phải được nhìn thấy như vậy.

Các cứ liệu được vận dụng để viết sử dĩ nhiên không nguồn nào là đáng tin tuyệt đối. Âu Mỹ có cả rừng sách còn khiến người đọc sử gặp khó, nói gì người Việt ta khi tìm hiểu về Phật giáo sử chỉ có được một ít tác giả khả tín, số lượng không quá bàn tay. Đó là chưa nói đến những hạn chế trong nguồn tham khảo mà họ có được.

Chẳng hạn như trường hợp cuốn sách này, soạn giả là người Thái, và nội dung hầu như nói nhiều về xứ Thái, cho người Thái đọc. Ngoài Ấn Độ và Sri Lanka, soạn giả đã cố tình không nhắc đến hoặc không nói nhiều về Phật giáo ở các xứ Nhật Bản, Triều Tiên, Tây Tạng, Lào và Campuchia.

Sử học là khoa học, khoa học thì chỉ có lý mà không có tình. Tránh nhắc đến thì bảo là thiếu, nói hết ra thì khó lòng không đụng chạm. Thôi thì đã yêu sự thật thì cũng xin một chút bình tâm.

Nội dung sách đương nhiên có chỗ hạn chế, thậm chí có chút chủ quan và phiến diện. Nhưng trước mắt, người mình gần như không có nhiều lựa chọn. Chúng tôi tái bản cuốn sách này để chúng ta có thêm thời gian chờ đợi những công trình khác hoàn hảo hơn. Người đọc được ngoại ngữ thì không cần đến cuốn sách này.

Người dịch ngoài chút khả năng đọc hiểu ngoại ngữ, không hề có kiến thức chuyên môn ở bất cứ lãnh vực nào. Bản dịch từ đó đương nhiên không thể kiện toàn. Dám mong được thể tất.

Sách đã được dịch 30 năm trước (1992), được in không phép trong nước và in chính thức ở Mỹ cũng trên 20 năm nay, với trọn vẹn những gì chưa được chỉnh sửa và từ đó đến nay chưa được tái bản lần nào. Bản điện tử trên Internet thì sai be bét, không đọc tốt hơn.

Nay sách được chính dịch giả, với sự hỗ trợ của nhiều người, đã hiệu chỉnh từng trang một, cắt bỏ và thay thế nhiều chỗ.

Phật giáo sử hầu hết là những trang sử buồn. Cũng có chỗ vui, mà đương nhiên là buồn nhiều hơn vui.

Vui là Phật pháp đã xuất hiện ở đời với tuệ giác của Thế Tôn và tiếp tục được hoằng truyền với tấm lòng cùng công sức của các thế hệ truyền thừa.

Nhưng cũng buồn là vì qua đó, ta thấy được rằng dường như Phật giáo hôm nay về nội dung rõ ràng đang đi ngược lại hình thức hoành tráng và ầm ĩ của mình theo tỷ lệ nghịch!

Phật giáo sử là một cuốn sách nên đọc, dù đọc để buồn. Bởi có những nỗi buồn giúp ta được tốt hơn và có một ngày được vui hơn!

Như đã thưa, bản thảo cuốn Phật giáo sử trước lần tái bản này vẫn còn trăm chỗ tàn khuyết bất cập. Nếu không có sự góp sức tận lực của Thượng tọa Đồng Ấn chùa Định Huệ (Gò Vấp), tín nữ Hòa Nguyễn (Phần Lan), tín nữ Phương Hà (Đà Nẵng) và chị Hồng Võ (Thụy Sĩ) thì mười năm nữa sách vẫn chưa in được.

Xin ghi lại đây niềm tri ân.

- Toại Khanh -

=*=*=*=*=*=*=*=*=

Sách cũng có bán tại DAVIBOOKS - SÁCH ĐẤT VIỆT:

- A30/9 QL50, Bình Hưng, Bình Chánh, TP.HCM (Đối diện Điện Máy Xanh; cách bến xe Q8 150m hướng về phía đường Nguyễn Văn Linh)

- SĐT: 028 6265 2039

DAVIBOOKS đem đến cho Quý độc giả những bộ sách mới nhất, nhanh nhất, và chất lượng nhất.